Fundacja SEXEDPL we współpracy z USWPS i Konsorcjum Filantropijnym rozpoczyna realizację projektu „Lekcje bez tabu”.

Przekazujemy tylko sprawdzoną wiedzę

Projekt „Lekcje bez tabu” ma na celu dostarczenie nauczycielom i edukatorom bezpłatnych, rzetelnych scenariuszy lekcji dotyczących ciała, emocji i relacji. Projekt powstał z myślą o wypełnieniu luki w systemie edukacji i wyposażeniu młodych ludzi w informacje dostosowane do ich wieku i potrzeb. Materiały zostały zweryfikowane przez ekspertów z Uniwersytetu SWPS oraz Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej Uniwersytetu SWPS, dzięki temu nauczyciele mogą mieć pewność, że przekazują uczniom wiedzę, która jest zgodna z najnowszymi standardami naukowymi.

Czym są „Lekcje bez tabu”?

„Lekcje bez tabu” to kompleksowy program, który dostarcza nauczycielom, edukatorom i rodzicom bezpłatne, rzetelne i gotowe do użycia scenariusze lekcji o ciele, emocjach i dojrzewaniu. Realizacja projektu „Lekcje bez tabu” była możliwa dzięki wsparciu Partnera (Konsorcjum Filantropijne). Sylwia Dobrzycka, Przewodnicząca Konsorcjum Filantropijnego, podkreśla:

– Edukacja seksualna kształtuje świadomość, uczy dbania o własne ciało, wzmacnia też pewność siebie. To fundament budowania relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym szacunku oraz zrozumieniu. W Konsorcjum Filantropijnym wspieramy inicjatywy, które realnie wpływają na poprawę świadomości społecznej oraz życia. Dlatego też angażujemy się w projekt SEXEDPL – ponieważ rzetelna edukacja seksualna daje poczucie bezpieczeństwa, uczy stawiania granic oraz daje wiedzę niezbędną do podejmowania świadomych decyzji.

Wszystkie scenariusze są dostępne bezpłatnie na stronie www.lekcjebeztabu.pl. Nauczyciele i edukatorzy mogą pobrać gotowe plany lekcji, które zawierają propozycje ćwiczeń, pytania do dyskusji i materiały dodatkowe. Dzięki temu prowadzenie zajęć staje się prostsze i bardziej efektywne.

– Scenariusze, które przygotowaliśmy, to gotowe narzędzia do pracy z grupami uczniowskimi. Ich zadaniem jest poruszanie tematów zajęć (czy jest to miesiączka, hejt czy dbanie o zdrowie) w sposób angażujący i merytoryczny. Myślę, że takie sprawdzone „gotowce” będą dużym ułatwieniem w pracy osób prowadzących zajęcia i pomogą im oszczędzić sporo czasu, wcześniej spędzanego na przygotowywaniu materiałów od podstaw – mówi współautorka scenariuszy Basia Pietruszczak.

Scenariusze są również wsparciem dla nauczycieli, którzy nie mają doświadczenia w prowadzeniu lekcji o tematyce związanej z edukacją seksualną. Dzięki gotowym materiałom mogą czuć się pewniej i skupić się na indywidualnych potrzebach uczniów.

Współpraca z Uniwersytetem SWPS

Weryfikacja scenariuszy przez ekspertów z dziedziny psychologii, seksuologii, ginekologii i prawa gwarantuje, że materiały są rzetelne i dostosowane do wieku odbiorców. Dzięki temu nauczyciele mogą mieć pewność, że przekazują uczniom wiedzę, która jest zgodna z najnowszymi standardami naukowymi.

– Współpraca Uniwersytetu SWPS z Fundacją SEXED przy projekcie „Lekcje bez tabu” to ważny krok w stronę rzetelnej edukacji zdrowotnej, obejmującej zdrowie psychiczne, w tym również edukację seksualną. Dzięki wspólnym działaniom możemy nie tylko opiniować i promować właściwe treści edukacyjne, lecz przede wszystkim działać na rzecz społeczeństwa, wspierając rozwój świadomej i odpowiedzialnej postawy młodych ludzi wobec własnego zdrowia i relacji międzyludzkich – mówi Dominika Kacperek-Karbowiak, dyrektor Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej USWPS.

– Scenariusze lekcji to fantastycznie podana, solidna dawka wiedzy, dostosowana do wieku odbiorców. Dla młodzieży to cenny zastrzyk informacji o seksualności, relacjach i szacunku; dla prowadzących – mądrze poukładane treści z dokładnymi opisami zajęć; a dla wielu rodziców – nieoceniona pomoc w edukowaniu swoich dzieci w tak ważnym, a jednocześnie trudnym temacie – podkreśla Sylwia Salitra, psycholożka, seksuolożka, certyfikowana psychoterapeutka poznawczo-behawioralna z Kliniki Terapii Poznawczo-Behawioralnej USWPS.

– Naszym fundamentalnym zagrożeniem cywilizacyjnym nie jest wyłącznie globalne ocieplenie, ale i społeczne zlodowacenie: samotność. Stawiajmy zatem na prewencję pokolenia, w które samotność uderzy najsilniej. Z pełnym przekonaniem twierdzę, że scenariusze są doskonałą prewencją np. zdrowia psychicznego, co jest znacznie skuteczniejsze niż późniejsze leczenie skutków samotności. Dbanie o relacje i świadomą satysfakcję seksualną w dorosłym życiu to zbadana prewencja przed rozpadem bliskich związków – dodaje prof. dr hab. Wojciech Kulesza, psycholog społeczny z USWPS.

Scenariusze i ich autorzy

Dlaczego „Lekcje bez tabu” są potrzebne?

W Polsce edukacja seksualna w szkołach często ogranicza się do pojedynczych zajęć z wychowania do życia w rodzinie, które nie zawsze odpowiadają na realne potrzeby młodzieży. Brak rzetelnej wiedzy na temat ciała, emocji, zdrowia intymnego czy bezpieczeństwa w sieci sprawia, że młodzi ludzie szukają informacji w internecie, gdzie często trafiają na nieprawdziwe lub szkodliwe treści. To prowadzi do wielu problemów, takich jak niechciane ciąże, choroby przenoszone drogą płciową, cyberprzemoc czy brak umiejętności wyznaczania granic.

– To ważne, aby dzieci uczyły się rzetelnych informacji w szkole, ponieważ edukacja seksualna oparta na sprawdzonych źródłach chroni przed niebezpieczeństwami, takimi jak grooming, sexting czy cyberprzemoc. „Lekcje bez tabu” to narzędzie, które pozwoli młodym ludziom lepiej rozumieć siebie i innych, a nauczycielom pomoże w prowadzeniu wartościowych rozmów – podkreśla Anja Rubik.

Scenariusze zawierają propozycje ćwiczeń, pytania do dyskusji i materiały dodatkowe, co pomaga w różnicowaniu metod nauczania oraz realizacji założonych celów edukacyjnych. Materiały są skierowane do uczniów klas IV-VI oraz VII-VIII szkół podstawowych, a także uczniów szkół ponadpodstawowych. Scenariusze mogą być wykorzystywane w ramach obowiązkowych zajęć, dodatkowych lekcji wychowawczych, a także jako narzędzie do reagowania na bieżące sytuacje w klasach.

Scenariusze zajęć zostały opracowane przez doświadczonych edukatorów: Basię Pietruszczak, Huberta Pajączkowskiego i Tosię Kopyt. To osoby, które pracują na co dzień z dziećmi i młodymi osobami w szkołach jako edukatorzy i nauczyciele. Wspólnie przygotowali scenariusze, które zostały sprawdzone przez ekspertów/ekspertki, z którymi Fundacja SEXEDPL współpracuje przy tworzeniu treści edukacyjnych. To m.in. seksuolożki, ginekolodzy, lekarze innych specjalizacji oraz prawnicy.

– Wydaje mi się, że dotychczas brakowało podobnych materiałów w języku polskim. Sam jako edukator często sięgałem po materiały zagraniczne, tłumaczyłem je z języka angielskiego na potrzeby własnych lekcji. Jest wiele bezpłatnych scenariuszy zajęć dla różnych przedmiotów, ale brakuje materiałów do prowadzenia zajęć z zakresu zdrowia seksualnego, budowania relacji, radzenia sobie z trudnościami typowymi dla okresu dojrzewania. Kiedy zaczęliśmy tworzyć ten, projekt pomyślałem: Tak, to jest to – mówi Hubert Pajączkowski.

Tematy poruszane w scenariuszach nie tylko dostarczają rzetelnej wiedzy o zmianach zachodzących w ciele młodych ludzi, ale także o aspektach emocjonalnych i psychicznych. Pomagają lepiej zrozumieć własne ciało, a co ważniejsze, wzmacniają pozytywne wartości i zachowania, wspierając budowanie zdrowych relacji oraz lepsze rozumienie własnych i cudzych emocji.

– Praca nauczycielki i nauczyciela jest trudna, nawet chyba coraz trudniejsza. Dzięki gotowym scenariuszom możemy skupić się na tym, co jest w niej najważniejsze: na zastanowieniu się, czego potrzebuje wybrana klasa, konkretni uczniowie i uczennice, na dopasowaniu tematów i treści do ich potrzeb, na ustaleniu, z jakimi refleksjami chcemy zostawić młode osoby. No i na zbudowaniu w sobie otwartości, że ich wypowiedzi mogą nas zaskoczyć, poruszyć i to nas zostawić z czymś do przemyślenia – podkreśla Tosia Kopyt.

Co znajdziemy w „Lekcjach bez tabu”?

Wśród 70 scenariuszy znajdują się różnorodne materiały poruszające tematy związane m.in. z dojrzewaniem i zachodzącymi w tym okresie zmianami w głowie i w ciele, z miesiączką i mutacją, zdrowiem intymnym, pierwszymi sympatiami i towarzyszącymi im emocjami, hejtem, sposobami na rozmawianie o ciele… i wiele więcej!

1. Dojrzewanie i zmiany w ciele oraz emocjach – jak radzić sobie z burzą hormonów, co się dzieje z ciałem w okresie dojrzewania, jak zrozumieć swoje emocje;
2. Zdrowie intymne – higiena, miesiączka, mutacja, pierwsze wizyty u ginekologa czy urologa;
3. Pierwsze sympatie i związane z nimi emocje – jak budować zdrowe relacje, czym jest zakochanie, jak radzić sobie z odrzuceniem;
4. Hejt, cyberprzemoc i bezpieczeństwo w sieci – jak reagować na przemoc w internecie, jak chronić swoją prywatność, czym jest grooming i sexting;
5. Rozmowy o ciele, granicach i zgodzie – jak mówić „nie”, jak szanować granice innych, czym jest zgoda w relacjach.

Zobacz przykładowe scenariusze

Plany na przyszłość – co jeszcze przed nami?

Projekt „Lekcje bez tabu” to nie tylko scenariusze lekcji. Fundacja SEXEDPL planuje szereg działań, które mają na celu promocję projektu i wsparcie nauczycieli:

1. 50 lekcji pokazowych – w wybranych szkołach odbędą się lekcje pokazowe, które pokażą, jak efektywnie wykorzystywać scenariusze w praktyce;
2. Szkolenia dla nauczycieli – fundacja zorganizuje dodatkowe spotkania z nauczycielami, podczas których przeszkoli ich z prowadzenia zajęć według scenariuszy;
3. Webinary dla nauczycieli – od marca 2025 r. Fundacja będzie regularnie organizować webinary, podczas których nauczyciele będą mogli zdobywać nowe umiejętności i wymieniać się doświadczeniami;
4. Kampania online i out-of-home – projekt będzie promowany za pomocą szeroko zakrojonej kampanii, w tym dwóch spotów promocyjnych przygotowanych przez agencję Ancymony. Materiały będzie można zobaczyć między innymi na nośnikach Clear Channel Polska, którzy kolejny raz zdecydowali się na wsparcie działań fundacji;
5. Nowe scenariusze – w 2025 r. planowane jest opracowanie kolejnych 30 scenariuszy, w tym materiałów dla klas IV-VI, VII-VIII szkół podstawowych i ponadpodstawowych.

Fundacja SEXEDPL i Konsorcjum Filantropijne zapraszają wszystkich nauczycieli, edukatorów i rodziców do korzystania z materiałów i wspólnego tworzenia przestrzeni do otwartej i świadomej edukacji.

Po więcej informacji wejdź na stronę projektu www.lekcjebeztabu.pl.

Odwiedź też stronę głowną Fundacji SEXEDPL.